De #staycation die in Nederland trending topic was deze zomer, in combinatie met het feit dat veel mensen ervoor kozen om dit jaar hun vakantiegeld te gebruiken voor die (lang uitgestelde) klus in het huis... deed me denken aan de risico's van formaldehyde. Ben je bekend met formaldehyde? Het is een kankerverwekkende stof, die onder andere in spaanplaat voorkomt. In deze longread vertel ik je er meer over.
Wat is formaldehyde?
Formaldehyde is een kleurloos gas met een prikkelende geur. Deze irriterende stof, komt van nature in kleine hoeveelheden voor in het menselijk lichaam en in sommige voedingsmiddelen, zoals fruit. Formaldehyde wordt ook wel spaanplaatgas genoemd en wordt in vele materialen toegepast zoals lijm en als bacteriedodend middel. Uit nieuwe materialen komt meer formaldehyde vrij dan uit oude materialen. Daarbij zorgt ook een hoge temperatuur en een hoge luchtvochtigheid dat er meer gas vrijkomt. Als er niet genoeg geventileerd wordt, blijft formaldehyde langer binnenshuis hangen.
In de binnen- en buitenlucht is altijd een lage achtergrondconcentratie formaldehyde aanwezig.
Waar kom je deze stof tegen?
Om eerlijk te zijn schrok ik van de hoeveelheid plekken waar formaldehyde ontstaat, of waar het in is verwerkt. Hieronder een opsomming van mogelijke plekken waar je het kan tegenkomen.
Van nature:
- in voeding
- in je eigen lichaam, het komt vrij bij de stofwisseling
Ontstaat:
- tijdens het branden van kaarsen en wierook
- bij gebruik van de open haard
- bij het bereiden van eten
- bij het roken van tabak
- als uitstoot van motorvoertuigen
- als uitstoot van elektriciteitscentrales, verbrandingsovens en raffinaderijen
Als ingrediënt:
- in verf
.png)
- in schoonmaakmiddelen
- in lijmen
- als formaldehyde releasers in persoonlijke verzorgingsproducten
- in spaanplaat, hdf, mdf, triplex, multiplex, dus ook in laminaat, meubels en andere houten voorwerpen zoals speelgoed.
- in autogordels, handgrepen en roosters van luidsprekers in auto's
- in elektronica zoals printers, elektrische tandenborstels en sommige koffie-apparaten
Gebruik:
- om kleding, de bekleding van meubels, gordijnen en vitrages kreukvrij en vuil afstotend te houden
De regelgeving
Formaldehyde kan je dus in zeer veel verschillende producten tegenkomen, hierdoor zijn er dan ook verschillende wetten en regels rondom het gebruik van deze stof. Zo mag er niet meer dan 0,1% aanwezig zijn in vloeibare producten voor consumenten zoals verf, schoonmaakmiddelen en lijmen. Vanaf 1 november 2020 mogen er nog maar kleine hoeveelheden formaldehyde aanwezig zijn in kleding en bekleding van meubels. In Europa mag de stof niet meer voorkomen in persoonlijke verzorgingsproducten, mààr daar is wat op gevonden door de fabrikanten ;-), want formaldehyde-releasers mogen wél. `Daar zitten wel weer strenge grenzen op, een maximum van 0,05% formaldehyde mag vrijkomen vanuit de formaldehyde-releasers. En zo zijn er nog vele andere eisen voor speelgoed, spaanplaat, in de auto-industrie etc.
Wat zijn de gezondsheidseffecten?
Bij hoge concentraties in de lucht kan de stof irritatie geven van ogen, neus en keel. Er kan ook hoofdpijn en huidirritatie optreden. Langdurige blootstelling aan hoge concentraties, bijvoorbeeld bij beroepen in de uitvaartbranche, kan kanker veroorzaken.
Je merkt dat je wordt blootgesteld aan een hoge concentratie formaldehydedamp, door de sterke geur en de irritatie aan ogen en luchtwegen.
Wat kan je doen om zo min mogelijk last te hebben van formaldehyde:
- Luchten en ventileren, zeker bij een nieuwbouwhuis, na renovatie, na aanschaf van nieuwe meubels en bij verbouwingen binnenshuis met spaanplaat, verf en/of lijm.
- Ventileren, dus ramen of roosters op kierstand zetten. Dit levert een constante luchtverversing
- Luchten betekent in elke ruimte ramen en deuren minimaal een handbreedte openzetten voor circa 15 minuten
- De temperatuur niet te hoog laten oplopen (ideale temperatuur overdag is tussen de 18°C en 22°C).
- Het beste is het natuurlijk om niet te roken.
iAeris Sysinno
Maar hoe weet je nu of en zo ja hoe hoge concentratie formaldehyde er in jouw omgeving aanwezig is? Daarbij kunnen wij je helpen, met de iAeris van Sysinno kan je formaldehyde als één van de parameters opgeven om te controleren wat de concentratie hoeveelheid in je omgeving is. De iAeris 1 is te gebruiken als standalone instrument. Het eerste jaar kan de meetdata (gratis) geüpload worden naar een cloud omgeving. De andere optie is om de meetwaarden via Modbus RTU in te lezen in een gebouwbeheersysteem (GBS).
Het voordeel is dat je daarnaast nog 8 parameters kan opgeven, dus je kan met 1 instrument meteen meerdere checks uitvoeren. Denk hierbij aan fijnstof en CO2-waarden. Graag demonstreer ik hoe vuil, of misschien wel hoe schoon jullie omgeving is.